Više od milion stanovnika Srbije, ove godine, trebalo bi da bude obuhvaćeno programima ranog otkrivanja tri najčešća karcinoma u populaciji: grlića materice, dojke i debelog creva. Time se nastavlja državni program ranog otkrivanja najčešćih malignih oboljenja koja pogađaju srpsko stanovništvo.  

U Srbiji, više od milion stanovnika ove godine, trebalo bi da bude obuhvaćeno programima ranog otkrivanja tri najčešća karcinoma u populaciji: grlića materice, dojke i debelog creva. Program nacionalnog organizovanog skrininga raka, Vlada je uvrstila u prioritete i postepeno se povećava broj opština u kojima se sprovode ovi preventivni pregledi, a cilj je da se unapredi zdravlje stanovništva. Jer, u Srbiji, od svih karcinoma godišnje oboli oko 34 000 ljudi, a 21 000, nažalost, izgubi bitku sa bolešću. Vodeći svetski centri za istraživanje raka procenjuju da se pojava više od polovine malignih tumora može sprečiti i to, pre svega, preventivnim aktivnostima, kontrolom faktora rizika i ranim otkrivanjem bolesti.

"Obolevanje i umiranje od malignih tumora kod nas je u stalnom porastu. Epidemiološka situacija je slična i u razvijenim zemljama sveta, ali za našu zemlju kao i za druge zemlje u razvoju u okruženju, karakteristično je da se pojedini maligni tumori otkrivaju u kasnim stadijumima bolesti, kada je već mnogo vremena propušteno za neophodne dijagnostičke mere i lečenje", saopštili su nedavno iz Kancelarije za prevenciju malignih bolesti u Institutu za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanović Batut".

Po broju obolelih žena u odnosu na broj stanovnika situacija u Srbiji, kad je reč o karcinomu dojke, slična je kao u zemljama u okruženju. Ali, prema broju umrlih žena, nažalost, Srbija zauzima neslavno drugo mesto u Evropi, kako tvrde lekari, baš iz razloga kasnog otkrivanja karcinoma dojke.

Zbog toga je u ovoj godini predviđeno da se organizovani skrining raka dojke sprovede u 29 opština radom stacionarnih mamografa i u 22 opštine radom mobilnih mamografa. Ovim pregledom trebalo bi da bude obuhvaćeno oko 302 000 žena starosti od 50 do 69 godina života. Inače, od decembra 2012, kada je počeo skrining na rak dojke, program je sproveden na teritoriji 50 opština i pozvano je oko 160 000 žena. Od 79 000 urađenih mamografija,  oko 4 500 mamografskih nalaza je bilo pozitivno i otkriveno je 290 karcinoma koji su histopatološki potvrđeni. Ciklus skrininga se ponavlja na svake dve godine i teži se obuhvatu ciljne populacije od 75 odsto žena starosti od 50 do 69 godina života.

Organizovani skrining karcinoma grlića materice na teritoriji Srbije sprovodi se u ukupno 17 domova zdravlja koji pokrivaju 18 opština. Za prve dve godine sprovođenja programa pozvane su 232 572 žene, ili tek nešto više od polovine (56,7 odsto) ukupno planiranih za pozivanje na preventivni pregled. Odziv, međutim, nije bio zadovoljavajući.

"Broj žena koje su se odazvale pozivu i kojima je urađen Papanikolau test je 131 679, što je 56,6 odsto od svih pozvanih", navode u republičkoj Kancelariji za prevenciju malignih bolesti.  Prosečan obuhvat PAP testom je 32,1 odsto, procenat pozitivnih PAP nalaza je 6,7. Sa pozitivnim nalazom grupe III, IV i V, registrovano je 8 796 žena, a do sada je pozitivan nalaz histopatološki potvrđen kod 83 žene.

Planirano je da prvi ciklus skrininga do kraja ove godine završe domovi zdravlja koji su započeli ciklus organizovanog skrininga 2013. Plan je da njime bude pokriveno oko 640 000 žena, odnosno 31,3 odsto svih žena u Srbiji starosti od 25 do 64 godine života.

Kada je reč o karcinomu debelog creva, on predstavlja drugu najčešću lokalizaciju malignih tumora kod oba pola u Srbiji: svake godine približno oboli 4 200 i umre 2 600 osoba.

Srbija je već dugo u grupi zemalja Evrope sa srednjevisokim stopama obolevanja i visokim stopama smrtnosti od kolorektalnog karcinoma. Na to ukazuju upravo i ovi podaci koji upućuju na zaključak da se kolorektalni karcinom u našoj zemlji otkriva u uznapredovaloj fazi kada je mogućnost izlečenja znatno manja. Organizovani skrining omogućava ne samo otkrivanje raka debelog creva u ranoj fazi, već i otkrivanje prekanceroznih lezija (polipa) čijim se uklanjanjem sprečava nastanak malignih promena.

Na organizovani skrining kolorektalnog karcinoma pozivaju se osobe oba pola starosti od 50 do 74 godine koje su bez tegoba i simptoma oboljenja debelog creva.

Skrining raka debelog creva prvobitno je započeo u 19 opština, da bi se program tokom 2014. proširio i sada se sprovodi na teritoriji 28 opština.

Ove godine u organizovani skrining kolorektalnog karcinoma sukcesivno će se uključiti opštine Bojnik, Kruševac, Šabac, Bačka Topola i beogradska Vračar. U prvom dvogodišnjem ciklusu bilo je pozvano gotovo 100 000 ljudi, a odazvalo se 62,5 odsto. Kod 3 690 osoba nalaz je bio pozitivan, a naknadno je kolonoskopijom kod 585 osoba utvrđeno prisustvo polipa koji su i odstranjeni, a kod 129 ljudi otkriven je kolorektalni karcinom.

Napomena:  Prema poslednjim, još nepublikovanim podacima Instituta za javno zdravlje "Dr Milan Jovanović Batut" od karcinoma je za samo godinu dana u našoj zemlji obolelo 37 437, a umrlo 21 007 ljudi. Da li rak masovno ubija stanovnike Srbije? 

Portal East Side biće posvećen ovoj temi i narednih dana.

Dodaj komentar

Molimo Vas da se u komentarima držite teme teksta. Redakcija portala EAST SIDE zadržava pravo da - ukoliko ih proceni kao neumesne - ne objavi komentare koji sadrže osvrte na nečiju ličnost i privatan život, uvrede na račun autora teksta i/ili članova redakcije EAST SIDE kao i bilo kakvu pretnju, nepristojan rečnik, govor mržnje, rasne i nacionalne uvrede ili bilo kakav nezakonit sadržaj. Linkove ka drugim sajtovima ne objavljujemo. EAST SIDE nema nikakvu obavezu obrazlaganja odluka vezanih za njihovo objavljivanje. Redakcija ne odgovara za stavove čitalaca iznesene u komentarima. Vaš komentar može sadržati najviše 1.000 pojedinačnih karaktera i smatra se da ste slanjem komentara potvrdili saglasnost sa gore navedenim pravilima.

Sigurnosni kod
Osveži

JSN Decor template designed by JoomlaShine.com