Od 1. januara u Srbiji važe novi uslovi penzionisanja
Autor Jovanka StanojevićNajvažnija novina prema izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju odnosi se na starosnu granicu za odlazak žena u penziju koja je od 2015. godine pomerena na 60 godina i šest meseci.
Svi oni koji su planirali da se penzionišu po propisima koji su važili do kraja prošle godine, a nisu, od 1. januara 2015. moraće da prate nove uslove, budući da je dan za prestanak radnog odnosa i odlazak u penziju po "starom" zakonu istekao 31. decembra 2014, kada i rok za podnošenje zahteva.
Dakle, 1. januara ove godine stupile su na snagu nove odredbe za penzionisanje, koje su u skladu sa izmenama i dopunama Zakona o penzijskom i invalidskom osiguranju - PIO, usvojenom jula 2014. Najvažnija novina se odnosi na pomeranje starosne granice za odlazak u penziju kod žena, za šest meseci, odnosno na 60 godina i šest meseci života i najmanje 15 godina staža osiguranja. Do 2032. godine ona će kod dama stići do 65 godina, dok kod muškaraca i dalje važe stari uslovi, odnosno 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja. Osim po tom osnovu, do pune starosne penzije i muškarci i žene mogu sa navršenih 45 godina staža osiguranja, bez obzira na godine života.
I u izmenama i dopunama Zakona o PIO zadržana je mogućnost prevremenog penzionisanja. Muškarcima je potrebno 40 godina staža i najmanje 55 godina života, a ženama 36,4 godine staža i najmanje 54,4 godine života. Iz Ministarstva rada saopštavaju da će, u tom slučaju, njihova penzija trajno biti umanjena za 0,34 odsto, za svaki mesec pre navršenih godina života propisanih za sticanje prava na punu starosnu penziju u toj kalendarskoj godini. Ukupno umanjenje za prevremenu penziju maksimalno može da iznosi 20,4 procenta.
Primera radi, u slučaju muškarca koji odlazi u prevremenu penziju sa 64 godine života i 40 godina staža, iznos na čeku biće umanjen za 4,08 procenata. U slučaju prevremenog penzionisanja pet godina pre opšte starosne granice, dakle sa 60 godina života i 40 godina osiguranja, umanjenje će biti 20,4 odsto, što je najveći iznos penala.
Uslovi za penziju za dame su promenjeni tako što se postupno povećava starosna granica, sa 60 na 65 godina, u periodu od 2015. do 2032. godine, ali bez izmena koje se odnose na staž osiguranja, koji i dalje iznosi 15 godina. Prema zakonodavcu na ovaj način se postepeno izjednačavaju uslovi za sticanje prava na starosnu penziju između muškaraca i žena.
U Republici Srbiji žene u proseku penziju primaju 17, a muškarci 15 godina. Za maksimalan iznos penzije nije dovoljan samo puni staž, već i godine života.