Gde se Timok uliva u Savu – obeležavanje godišnjice Bitke na Legetu
Autor Mirjana FilipovićPovodom stoprvegodišnjice Bitke na Legetu u kojoj su se junački borili i stradali u talasima Save borci Timočke divizije Prvog poziva, posebno prvopozivci 13. puka „Hajduk Veljko“ i 15. puka Prvog poziva, juče su na polju Leget održani komemorativni skup i parastos. Parastos je služio Vladika Vasilije Sremski u sasluženju sa sveštenstvom sremačke eparhije.
Senima heroja sa Timoka, Morave i Resave koji su se svojim delima uzneli u večnost na ovom legendarnom bojištu poklonili su se predstavnici: Udruženja potomaka i poštovaoca ratova od 1912. do 1920. godine, predstavnici grada Sremska Mitrovica, SUBNOR-a AP Vojvodine i opština Negotin, Šabac, Paraćin, Ruma, predstavnici Velike Drenove iz kog je, što u borbi što u talasima Save, živote izgubilo sedamdeset boraca, kao i predstavnici SUBNOR-a grada Srmska Mitrovica i mesnih odbora iz sremskih sela Laćarak, Šašinci i Jarak.
Nakon Parastosa delegacije iz svih krajeva Srbije položile su vence i cveće na spomenik koji je na inicijativu Sokolskog društva Sremska Mitrovica podignut 23. septembra 1923. godine, kao nemi svedok prohujale ali slavne prošlosti Srpskog junaštva. Prema tradiciji, venac Društva za negovanje tradicija ratova od 1912. do 1920. godine bačen je u Savu.
Bitka na Legetu u okviru velike akcije vojske Kraljevine Srbije pod nazivom Sremska operacija dogodila se u vremenu od 5. do 7. septembra 1914. godine. Timočka divizija Prvog poziva imala je taktički zadatak – forsiranje reke Save da bi se brzom akcijom zadržale neprijateljske vojne jedinice na njenoj suprotnoj obali. Najveći teret prelaza preko Save kod Čevrntije izneo je 13. puk „Hajduk Veljko“, kao i delovi 14. i 15.puka, svi prvopozivci. Reč je o tome da je Bitka na Legetu najveći poraz srpske vojske u pobedničkoj 1914. Godini. Istovremeno predstavlja i najtragičniju bitku u svim našim oslobodilačkim ratovima i Prvu srpsku, rečnu, plavu grobnicu.
Svoj taktički cilj i zadatak zbog kog je krenula preko Save - da omete neprijatelja i omogući Prvoj armiji nesmetane akcije - je ostvarila. Vojnički, pak, doživela je težak poraz i stradanje - oko 2000 poginulih, nestalih ili onih koje je odnela Sava i oko 5000 zarobljenih i sprovedenih u austrougarske logore. Za većinu njih se ne zna gde su internirani. Mnogi se nikad nisu vratili.
SVEBOR družina Sveti Dimitrije iz Sremske Mitrovice povodom obeležavanja godišnjice bitke na Legtu organizovala je Prvi Legetski marš posvećen junacima Timočke divizije Prvog poziva. Učesnici marša bili su članovi Sokolskog društva, Društva za negovanje tradicija oslobodilačkih ratova Srbije do 1918. godine, predstavnici Vojske Republike Srbije, podružnica planinarskog društva u Sremskoj Mitrovici, građani i omladina Sremske Mitrovice, a kretali su se na stazi dugoj 12 kilometara od Čevrntije do polja Leget. Cilj održanog marša bio je odavanje počasti junacima Timočke divizije kao i ukazivanje poštovanje prema onima koji su hrabrošću, požrtvovanošću i nesalomivom verom u pobedu dali svoje mlade živote za slobodu otadžbine.