Kvalitetno i dobro očuvano voće – osnov racionalne i zdrave ishrane
Autor Jovanka StanojevićBolesti u toku čuvanja voća, posle pravilne berbe, mogu proizvesti ozbiljne ekonomske gubitke, u proseku od 25 – 50 odsto i zato je veoma važno da svi voćari znaju osnovna pravila kontrole i čuvanja poljoprivrednih proizvoda. Ova tema je trenutno veoma aktuelna s obzirom na kalendarsku jesen i predstojeću zimu koja kuca na vrata, a zna da bude i duga i oštra.
Promenljive vremenske prilike osim na zdravlje ljudi utiču, sasvim je izvesno, i na voće i povrće koje treba pravilno zaštititi od spoljašnjih uticaja. Poznato je da bolesti smanjuju kvalitet, jer utiču na ubrzanje procesa zrenja i starenja, na gubitak težine i spoljašnjeg izgleda, sadržaj šećera i formiranje mikotoksina. Veliki je broj mikroorganizama bakterija, kvasaca i gljiva koji tokom čuvanja doprinose pojavi bolesti i kontaminaciji hrane. Bolesti u toku čuvanja mogu proizvesti ozbiljne ekonomske gubitke, u proseku od 25 – 50 odsto, i zato je veoma važno da svi voćari znaju osnovna pravila kontrole i čuvanja poljoprivrednih proizvoda.
Shodno tome, proizvođači koji odmah posle berbe voća, prethodno izloženog nepovoljnim vremenskim uticajima, počnu skladištenje, rizikuju da plodove njihovog truda napadnu i prepolove mnoge bolesti. Zbog toga je jedna od glavnih preporuka savetodavaca Poljoprivredne savetodavne i stručne službe za Borski okrug u Negotinu, da voćari, u cilju očuvanja kvaliteta i postizanja željenih ekonomskih efekata proizvodnje, u samim voćnjacima, obavezno obave tzv. probirnu berbu, posebno jabuke i koštičavog voća. Praksa je potvrdila da se zbog nepoštovanja ove radnje, probirne berbe, svakako može računati na ekonomski gubitak od 20 do 25 odsto ukupnog roda, izričiti su savetodavci.
Iako su je kiše odlagale i usporavale, berba većine voćnih vrsta na području opština Borskog okruga i u negotinskoj je skoro završena, a tamo gde nije treba je obaviti što pre koristeći toplije i dane sa više sunčanih intervala. Kako bi se sačuvali zdravi plodovi, poljoprivredni stručnjaci predlažu pravilno odlaganje i bezbedan transport do mesta skladištenja plodova. Poznato je naime da gljive i bakterije predstavljaju najznačajnije izvore infekcija i da osim u procesu vegetacije i berbe, mogu da nastanu u transportu, prilikom čuvanja i prodaje ili čak posle kupovine od strane potrošača. Kao najčešće vrste patogenih gljiva koje se kod čuvanja javljaju na voću, kod jabuke, na primer, su iz roda Botrytisa.
Nadzor i primena mera zaštite i korekcije uslova čuvanja plodova su veoma važni jer je krajnji cilj očuvanje kvaliteta povrća i voća u što dužem vremenskom periodu. To obezbeđuje produženje vremena njegovog korišćenja u svežem stanju, što je osnov racionalne ishrane. Istovremeno, to znači veću konkurentnost na tržištu svežih plodova voća i povrća, tokom cele godine, čime se smanjuje sezonski karakter proizvodnje i prodaje.
Zima je na pragu, a domaće voće i povrće će nam pomoći da je lakše prebrodimo. Redovno prisustvo zdravih plodova na trpezi u svakom domaćinstvu se podrazumeva! Ishrana obogaćena vitaminima obezbeđuje bolji imunitet i najbolju zaštitu od sezonskih bolesti.